Bulgaristan Türkleri Şehitlerini Andı

Binlerce Bulgaristan Türkü, bugün dondurucu soğuğa rağmen Bulgarlaştırma süreci esnasında 27 yıl önce hayatını kaybeden 17 aylık Türkan bebeğin ve tüm şehitlerin anısına Kirkovo’nun (Kızılağaç) Mogilyane (Kayaloba) köyünde düzenlenen anma töreninde bir araya geldiler. Törene Kırcaali bölgesinden başka Türkiye’den, yurt içinden ve yurt dışından da birçok Türk katıldı.

1984 yılının 26-27 Aralık günlerinde Kirkovo Belediyesi’ne bağlı Kayaloba, Yoğurtçular  (Mogilyane) ve etraf köylerden yaklaşık 10 000 Türk kadın, erkek ve çocuklar olmak üzere buraya toplanırlar. Milis askerler, milletin üzerine büyük bir güçle yürürler. Amaçları Türkleri Bulgar yapmaktır. Bu zulme herkes karşı çıkar ve birden silahlar patlar. Üç kişi, insanların gözü önünde öldürülür. Onlar Kayaloba köyünden Türkan bebek ve Ayşe Hasan ve Kitna (Nakıplar) köyünden Musa Yakup idir. Bir katliam da köylüleri toplama esnasında yollarda yaşanmış ve sayısını bilemediğimiz birçok Türk de buralarda vurulmuştur. Diğer karşı gelenler ise Belene Toplama Kampı’na sürgün edilmiştir.

Program, Aysel adında bir kızın gitar eşliğinde Türkan bebeğe hasredilmiş çok hüzünlü bir şiiri seslendirmesiyle başladı. Eski Türk Tiyatrosu adıyla bilinen Kırcaali tiyatrosunun Kadriye Latifova Sahnesi oyuncuları, özel olarak Türkan ve tüm şehitler anısına hazırlanan özel bir şiir dinletisi sundular. Müzik eşliğinde okunan Türkçe ve Bulgarca şiirler, yaşanan feci olayları ve dehşeti adeta canlandırdı ve herkesi duygulandırdı. Türkan bebek adına bestelenen şarkıyı dinleyen katılımcılar göz yaşlarına hakim olamadılar.

Resmi misafirler arasında Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) genel başkan yardımcıları Lütfi Mestan ve Ruşen Riza, HÖH Gençlik Kolları Başkanı Ceyhan İbramov, HÖH Kırcaali İl Teşkilatı Başkanı Bahri Ömer, Bulgaristan Müslümanları Yüksek İslam Şura Başkanı Şabanali Ahmed, T.C. Filibe Başkonsolosluğu Muavin Konsolos Murat Türkaslan, Liberal Enternasyonal Başkan Yardımcısı ve Milletvekili Cevdet Çakırov, HÖH milletvekilleri Ünal Tasim, Güner Serbest, Yücel Atilla, Bursa BAL-GÖÇ Genel Başkanı Doç. Dr. Yüksel Özkan, İzmir BAL-GÖÇ Başkan Yardımcısı Ali Bilgin, Kırcaali İli Siyasi Tutuklular Derneği Başkanı Mehmed Küçük, Momçilgrad (Mestanlı) Siyasi Tutuklular Vakfı Başkanı Halil Rasim, Türkan’ın babaannesi Ayşe Mollahasan ve şehit Ayşe Hasan’ın öğlu Fikri Aliosman hazır bulundular. Ayrıca Kirkovo’nun kardeş Bursa Kestel Belediyesi’nden bir heyet, Kırcaali ilinden ve yurt içinden belediye başkanları, Meclis başkanları, siyasi mağdurlar, şehitlerin yakınları, Türkiye’den gelen birçok göçmenler anma töreninde hazır bulundular.

Ev sahibi konumundaki Kirkovo Belediye Başkanı Sali Ramadan misafirleri selamlama konuşmasında, “26 Aralık 1984 tarihi, yerel halkın etnik ve dini kimliğinin korunması adına verilen mücadeleyi yansıtıyor. O yüzden biz bugün sadece Bulgarlaştırma süreci kurbanlarını anmıyoruz, onlara karşı sonsuz şükranımızı da ifade ediyoruz” diye vurguladı. Belediye Başkanı, “Biz her yıl bu tarihte buraya toplanacağız, çünkü tarihte yapılan hatalar ders alınması için unutulmamalı”, diye belirtti.

Doç. Dr. Yüksel Özkan, “Aralık 1984 yılında Rodoplar’da başlayan demokrasi hareketi tüm Bulgaristan’a yayılmıştır. Buna Bulgar halkı da cevap verdi. O zaman öyle bir demokratik dalga oluştu ki, Berlin duvarı bile dayanamadı ve yıkıldı. Totaliter rejimler, Bulgaristan’da olduğu gibi diğer ülkelerde de tek tek yıkıldı. Bu acı ve kara leke, Jivkov yönetiminin sadece Bulgaristan üzerinde değil, dünya üzerinde de bıraktığı kara bir lekedir” diye öne sürdü.

Doç. Dr. Özkan, “Biz her zaman dostluk ve kardeşlik için mücadele ettik”, dedi ve Bulgarların kutladığı Noel Yortusu’nu kutlayarak, derin bir mesaj verdi.

Ceyhan İbramov, protokol dışında Türkçe olarak, “Bugün çok soğuk, fakat bu kadar büyük bir toplumun birlik olması, içimizi ısıtıyor. Tarihi hatırlamamız gerekiyor. Tarihi hatırlarken de tarih yazıyoruz. Tarihi yazdıkça Bulgaristan’da demokrasi yaratıyoruz” diye konuştu.

Fikri Aliosman, 26 Aralık 1984 tarihinde 21 yaşında iken yitirilen insanları gözler önüne getirerek, “Bir baba, bir anne, evlatlarına doymadan, torunlarını görmeden bu alemden geçtiler. Türkan da ana, baba demeden bu dünyadan geçti. Sormak istiyorum: “Neden, niçin? Onların suçu neydi?” diye katillerden yakındı.

Eski Çevre ve Su Bakanı Cevdet Çakırov, Burgaz milletvekili olarak hemşerilerinin de yapılan anma törenine iştirak ettiklerini söyledi. Cevdet Çakırov, Bulgarlaştırma sürecinin totaliter rejim döneminin en siyah sayfası olduğunu ve unutulmaması gerektiğini savundu.

Eski Bakan, HÖH partisinin Bulgaristan’da hak ve özgürlüklerin temel garantörü olduğunu ve  Liberal Enternasyonal teşkilatının da bu yönde partiyi desteklediğini belirtti.

Anma töreni, Şabanali Ahmed’in şehitler için okuduğu duadan sonra Türkan Çeşme Anıtı’na çelenk ve çiçek konulmasıyla sona erdi.

Resmiye MÜMÜN

26 Aralık 2011, Kırcaali Haber Gazetesi Sitesi

4 Ocak 2012, Kırcaali Haber Gazetesi